Ondanks de belabberde uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen van 9 juni 2010 koos het CDA niet voor de oppositie, maar trad het toe tot een minderheidscoalitie met de VVD, die dankzij de gedoogsteun van de PVV van Geert Wilders een meerderheid in de Tweede Kamer had. Oud-partijleider en minister van Staat Ruud Lubbers was als informateur opgetreden. Binnen de CDA-top waren velen diep bezorgd over deze afhankelijkheid van een rechts-populistische partij, die de rechtstaat niet zou eerbiedigen. Ook de CDA-onderhandelaars – partijleider Maxime Verhagen en oud-minister Ab Klink – waren verdeeld. Op het legendarische congres van het CDA in Arnhem op 2 oktober 2010 schaarde twee derde van de 4700 aanwezige leden zich na heftige debatten achter het besluit om tot dit kabinet (met VVD-leider Mark Rutte als premier) toe te treden. Het leek erop dat het CDA vanuit het politieke centrum naar rechts was afgeslagen. Het was aan de nieuwe fractievoorzitter Sybrand van Haersma Buma om de fractie in deze nieuwe samenwerking te leiden.
Het eerste kabinet-Rutte moest het hoofd bieden aan de aanhoudende wereldwijde financiële crisis en kondigde bezuinigingen af. In april 2012 kwam het ten val, toen PVV-leider Geert Wilders niet op de AOW wilde bezuinigen. Bij de interne lijsttrekkersverkiezingen kreeg Buma de steun van 51% van de CDA-leden. Onder zijn aanvoering zakte het CDA bij de Tweede Kamerverkiezingen van 12 september 2012 naar een nieuw dieptepunt van dertien zetels en werd de partij tot de oppositie veroordeeld.
‘Klap na klap’ typeerde de commissie-Rombouts deze uitslag, in haar evaluatierapport Om eenheid en inhoud. Zij weet dat aan onduidelijkheid van de boodschap, onenigheid in de partij en onbekendheid van de lijsttrekker. De slogan ‘samen kunnen we meer’ had de aandacht willen richten op de thema’s werk, gezin en samenleving, maar die werden niet door concrete voorstellen ingevuld.
VVD en PvdA, de beide verkiezingswinnaars, vormden het tweede kabinet-Rutte. Voor het CDA restte na tien jaar regeren opnieuw de oppositie. De partij was in deze oppositieperiode meer uitgesproken dan in de jaren negentig: partijleider Buma koos positie aan de rechterkant van het centrum door de nationale waarden, normen en symbolen te benadrukken, de ‘boze burger’ te omarmen en buiten de akkoorden te blijven die het kabinet sloot met de oppositiepartijen ChristenUnie, D66 en GroenLinks (de zogeheten ‘constructieve oppositie’). Buma’s opstelling betekende een opmerkelijke breuk in de traditie van het CDA als bestuurderspartij.
De koers van Buma riep binnen de partij enig protest op, maar leidde wel tot meer kiezers. Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 15 maart 2017 won het CDA zes zetels en kwam het uit op negentien. Met de VVD, D66 en de ChristenUnie nam het CDA zitting in het derde kabinet-Rutte. Buma bleef in de Tweede Kamer om het christendemocratische geluid te laten horen. In de zomer van 2019 werd hij burgemeester van Leeuwarden. Buma werd als Tweede Kamerfractievoorzitter opgevolgd door Pieter Heerma. Hij gaf aan het CDA te willen leiden tot de Tweede Kamerverkiezingen van maart 2021; ‘Ik heb niet de ambitie om partijleider te worden’.
