Ruud Lubbers

Premier Lubbers achter de regeringstafel in de Tweede Kamer (1983).
Premier Lubbers achter de regeringstafel in de Tweede Kamer (1983).

Rudolphus Franciscus Marie (Ruud) Lubbers werd in 1939 in Rotterdam geboren in een katholiek ondernemersgezin. Hij volgde de middelbare school bij de paters Jezuïeten in Nijmegen en studeerde economie in Rotterdam. In 1963 namen hij en zijn broer Rob het staalbedrijf Hollandia van hun vader over. Lubbers werd lid van de KVP, waar hij tot de linkervleugel werd gerekend. Van 1973 tot 1977 was hij minister van Economische Zaken in het kabinet-Den Uyl (PvdA, D66, PPR, ARP en KVP).

Na de Tweede Kamerverkiezingen van 25 mei 1977 werd Lubbers Tweede Kamerlid. Toen CDA-fractievoorzitter Willem Aantjes een jaar later moest aftreden, nam Lubbers diens positie over. Tegenover het in december aangetreden eerste kabinet-Van Agt van CDA en VVD stelden zeven leden van de CDA-Kamerfractie zich kritisch op. Lubbers moest enerzijds de fractie tot een eenheid smeden en anderzijds het kabinet overeind houden. Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 8 september 1982 was Dries van Agt opnieuw lijsttrekker, maar tijdens de kabinetsformatie vertrok hij als politiek leider. Mede door toedoen van Jan de Koning volgde Lubbers hem op, met het premierschap als gevolg. Het eerste kabinet-Lubbers van CDA en VVD bestreed met straffe bezuinigingen en loonmatiging de economische crisis. Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 21 mei 1986 werd het CDA met Lubbers als lijsttrekker de grootste partij ooit. Onder de slogan ‘laat Lubbers zijn karwei afmaken’ kreeg het 54 zetels. De coalitie van CDA en VVD werd in het tweede kabinet-Lubbers voortgezet, totdat de liberalen het lieten vallen. Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 6 september 1989 won het CDA opnieuw 54 zetels. Lubbers leidde zijn derde kabinet, nu gesteund door CDA en PvdA.  Onder Lubbers’ voorzitterschap kwam het Verdrag van Maastricht tot stand, dat zou leiden tot de Europese Unie en de euro.Affiche "Laat Lubbers zijn karwei afmaken"

Lubbers wees in 1992 CDA-fractievoorzitter in de Tweede Kamer Elco Brinkman als zijn opvolger aan. Die vroeg ferme bezuinigingen, terwijl de PvdA daar moeite mee had. Als minister-president moest Lubbers met beide rekening houden, wat tot spanningen leidde in het CDA. In de campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen van 3 mei 1994 waren de verhoudingen tussen Lubbers en lijsttrekker Brinkman ernstig verstoord. Het CDA zakte terug van 54 naar 34 zetels. Lubbers trok zich terug uit de Nederlandse politiek.

Het lukte Lubbers niet om daarna voorzitter te worden van de Europese Commissie. Zijn benoeming werd met name tegengewerkt door de Duitse bondskanselier Helmut Kohl, die het Lubbers kwalijk nam dat die in 1990 zijn bedenkingen over de Duitse hereniging had uitgesproken. Ook de functie van secretaris-generaal van de NAVO ontging hem. Na zijn minister-presidentschap werd Lubbers onder andere minister van Staat en bijzonder hoogleraar Globalisering aan de Katholieke Universiteit Brabant. Van 2001 tot 2005 was hij Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen van de Verenigde Naties. In 2006 en 2010 fungeerde hij na de Tweede Kamerverkiezingen als informateur. Lubbers overleed in 2018.

Lubbers is de langstzittende premier in de Nederlandse parlementaire geschiedenis en geldt ook als een van de meest succesvolle. Mede dankzij zijn leiding wist Nederland zich te herstellen van de economische crisis van de jaren tachtig. Hij droeg bij aan een oplossing van het kruisrakettenvraagstuk, stond aan de wieg van het Verdrag van Maastricht en was gericht op consensus inzake grote immateriële vraagstukken als abortus en euthanasie.

 

Lubbers met zijn voorganger Van Agt op een CDA-congres (1987).
Lubbers met zijn voorganger Van Agt op een CDA-congres (1987).
Lubbers in gesprek met Kohl op een congres van de Europese Volkspartij (1986).
Lubbers in gesprek met Kohl op een congres van de Europese Volkspartij (1986).